Prinses Margriet viert haar achttiende verjaardag. Omdat zij beschermvrouwe is van de koopvaardij zoekt de Koninklijke Nederlandse Reders Vereniging (KNRV) naar een passend cadeau. Van der Elsken krijgt de taak om Nederlandse rederijen over de hele wereld in kaart te brengen en als tegenprestatie mogen hij en zijn toenmalige vrouw Gerda van der Veen kosteloos varen op alle schepen van de KNRV. Uit de film blijkt nog maar eens hoezeer de mens in meer dan duizend jaar heeft geleerd om comfortabel te leven op zee. Passagiers vertoeven in een cocktailbar en luieren op het scheepsdek. Onderwijl navigeren ruwe bonken hun vrachtschepen, terwijl de bemanning hamert en zweet. Terug in Nederland monteerde Van der Elsken de beelden van VAN VAREN zonder geluid. Tekst en muziek werden later toegevoegd. VAN VAREN is Van der Elskens eerste film.