Austerlitz

Hoe weerspiegelt een verleden waaraan je geen herinnering meer hebt zich in je onderbewustzijn? Dat ontdekt hoofdpersoon Austerlitz in het gelijknamige boek van W.G. Sebald uit 2001. In de roman raakt de verteller gefascineerd door de kunsthistoricus en amateurfotograaf Jacques Austerlitz, die op zijn beurt gefascineerd is door 19e-eeuwse monumentale architectuur.Regisseur Stan Neumann voegt hier nog een laag aan toe, als filmmaker die geïntrigeerd is door het boek. Hij vermengt feit met fictie: Austerlitz wordt gespeeld door de Franse acteur Denis Lavant, waarbij Neumann als in de voice-over passages uit het boek leest en eigen observaties doet. Langzaam komt Austerlitz’ geschiedenis aan de oppervlakte: in 1939 werd hij als klein jongetje vanuit Praag naar Engeland gebracht en startte hij een nieuw leven in Wales en later Londen – zonder weet te hebben van zijn wortels. Pas als hij die ontdekt, vallen dingen op hun plek. In de persoon van Austerlitz herkent de verteller uit het boek zichzelf: ook hij werd als kind vanuit Praag in veiligheid gebracht. De verwantschap die de filmmaker voelt, komt voort uit het feit dat zijn vader, net als Austerlitz’ moeder, in Theresienstadt gevangen zat. gaat daarom ook vooral over de intieme relatie tussen boek en filmmaker, en tussen mensen die elkaar niet kennen, reëel en fictief, die desondanks een sterke band voelen.