High Stakes in the East

1943 was een uniek jaar voor de Oscar® voor Beste Documentaire. Als steun aan de geallieerde strijders in Europa selecteerde de Academy 25 korte en lange documentaires die de oorlog belichtten, veelal films gemaakt door of in opdracht van de overheden van de geallieerde strijdmachten. Eén ervan was , gemaakt in opdracht van het Netherlands Information Services (NIS) van de Nederlandse regering in ballingschap. In de nasleep van de door de geallieerde strijdmachten verloren slag om Java, waarbij het eiland in Japanse handen viel, toont de op een Amerikaans publiek gerichte propagandafilm wat er verloren is. "Waarom is Nederlands-Oost-Indië zo belangrijk voor de moderne wereld?", vraagt de bombastische voice-over aan het begin van de film. Het antwoord ligt in de grondstoffen die deze 'Nederlandse schateilanden' te bieden hebben. Begeleid door archiefbeelden van de Javaanse industrie en nijverheid somt de verteller ze op: rijst, suiker, thee, rubber, olie. In de achteloze manier waarop ook over de Javaanse inwoners als grondstof wordt gesproken, is voor de hedendaagse kijker al een voorteken te zien van de koloniale onafhankelijkheidsstrijd die na de Tweede Wereldoorlog zou volgen.