Born with the Century

Er zijn veel verschillende vormen van geschiedschrijving. De Bulgaarse regisseur Eldora Traykova liet een groot aantal honderdjarige landgenoten aan het woord. De persoonlijke verhalen wisselen elkaar op een heldere, chronologische wijze af, zodat als vanzelf de geschiedenis van het land verschijnt. De droge feiten van de turbulente twintigste eeuw komen in de gerimpelde handen en gezichten weer tot leven. Aan sommige dingen denken de oude mensen met een glimlach terug. Een huwelijk, een dagje uit in de grote stad, een lievelingsliedje. Maar iedereen is op zijn manier getekend door de gewelddadige dieptepunten van de afgelopen honderd jaar. Traykova gebruikt op onnadrukkelijke wijze historische archiefopnamen en vroegere foto’s van de geïnterviewden. Meestal kijken ze daarop ernstig in de camera, serieus de toekomst tegemoet. Samen met inmiddels gestorven echtgenoten en gesneuvelde familieleden.Juist bij oorlog geven persoonlijke herinneringen kleur aan bekende verhalen. Een plattelandsvrouw zag ‘karren zonder paarden’ en ‘ijzeren vogels’ verschijnen. ‘Dit is leven!’, dacht de boerenzoon die als soldaat voor het eerst in een bed kon slapen. Een vrouw maakte in Berlijn de opkomst van Hitler mee. De ene oorlog volgde op de andere, totdat de communisten aan de macht kwamen. Een oude dame koestert nog immer haar communistische medaille, ook al vindt ze het verkeerd dat godsdienst destijds werd verboden. Nu bidt een grijsaard voordat hij een glas cola drinkt. Een boerin stelt echter nuchter vast: ‘Waar is God? Ik heb hem in geen honderd jaar gezien.’