Filmmaker en activist Laura Poitras eregast IDFA 2022

Laura Poitras brak in 2014 wereldwijd door met het Oscarwinnende Citizenfour (2014) waarin Poitras het werkelijke verhaal van de invloedrijke klokkenluider Ed Snowden vertelt en zelf onderzocht. Maar ook voor deze spraakmakende documentaire was Poitras al een bekende op IDFA met een film als The Oath over de Amerikaanse nasleep van 9/11 aan de hand van de verhalen van twee mannen die beide voor Osama Bin Laden werkten. In Poitras’ nieuwste film, All the Beauty and the Bloodshed, neemt de invloedrijke kunstenaar en fotograaf Nan Goldin ons mee in haar leven dat draait om kunst en activisme, met name om onethische bedrijven die de kunstwereld steunen te ontmaskeren. De film werd recent op het filmfestival van Venetië bekroond met de Gouden Leeuw. Het is de tweede keer in de geschiedenis dat een documentaire ervandoor ging met deze grote filmprijs. De vorige keer viel deze eer te beurt aan IDFA’s eregast van 2020, Gianfranco Rosi.

Met haar werk, dat IDFA in zijn geheel vertoont, vestigt Poitras niet alleen de aandacht op de achterkant van de Amerikaanse politiek, maar onderzoekt ze ook thema’s als ongelijkheid, de relatie tussen technologie en onderdrukking en de gevolgen van oorlogvoering op de rechtstaat die ze wil ontsluiten voor een breed publiek. Deze benadering is ook zichtbaar in de keuzes voor haar Top 10, met films als Shoah van Claude Lanzmann die nu voor het eerst compleet te zien zal zijn op IDFA; Hunger, Steve McQueens filmische interpretatie van de hongerstaking van IRA-lid Bobby Sands; en Jafar Panahi’s This Is Not a Film waarmee Poitras ook aandacht wil vestigen op de vervolging van filmmakers in landen als Iran. Poitras zal ook in Amsterdam aanwezig zijn voor een uitgebreid nagesprek met Orwa Nyrabia, IDFA’s Artistic Director.

Het focusprogramma Around Masculinity gaat over de manier waarop mannelijkheid in onze samenleving wordt gedefinieerd en onderzoekt de relatie tussen mannelijkheid en agressie op sociaal en politiek niveau. We vertonen klassiekers als The 3 Rooms of Melancholia waarin Pirjo Honkasalo laat zien hoe jongens van een militaire school uiteindelijk volwassen worden op het slagveld, en Bitch Academy van Alina Rudnitskaya waar jonge vrouwen wordt geleerd hoe ze moeten worden wat mannen graag willen dat ze zijn. En in Burden of Dreams wordt de onstuitbare drang onderzocht van mannen met grote dromen maar vergeten wat dit betekent voor anderen. Daarnaast zal er een aantal nieuwe films deel uitmaken van dit focusprogramma. De titels hiervan worden in oktober bekendgemaakt.

Het lhbtqi+ filmprogramma Queer Day is deze IDFA-editie sterk verbonden met het focusprogramma Around Masculinity. Gastcurator Simon(e) van Saarloos laat onder de noemer Not Yet Yes aan de hand van een aantal speciaal geselecteerde films en nagesprekken met filmmakers en hoofdpersonen zien wat documentaires en filmfestivals nu betekenen voor de queer gemeenschap. Het programma van deze dag wordt later nog bekendgemaakt.

Centraal in het focusprogramma Playing Reality staan films die theater als ruimte en concept gebruiken, die spelen met een theatrale vorm en makers die daar een persoonlijke invulling aan geven. Voor dit programma heeft IDFA acht filmklassiekers geselecteerd die elk een eigen relatie tot theater hebben; het laten zien van de totstandkoming van een stuk gebaseerd op Tsjechov’s Drie Zusters in Eduardo Coutinho’s Moscow, de re-enactment methode die Werner Herzog gebruikt in Little Dieter Needs to Fly, of een geënsceneerde therapiesessie tussen twee vrouwen als moeder en dochter in You Have No Idea How Much I Love You van Pawel Lozinski. Later worden er ook nog enkele nieuwe documentaires aan dit focusprogramma toegevoegd. Playing Reality komt voort uit de samenwerking die IDFA recent is aangegaan met ITA (Internationaal Theater Amsterdam).

IDFA’s nieuwemediaprogramma DocLab heeft dit jaar als thema Nervous Systems. Dit verwijst niet alleen naar ons eigen zenuwstelsel dat gevoed wordt door onze zintuigen, maar ook naar de werkelijkheid om ons heen met een steeds nerveuzer netwerk van systemen rond machtsdynamiek en sociale normen. Hoe voelt het om nu te leven? Hoe ervaren we de wereld, en welke rol spelen onze zintuigen hierin? Met digitale en multizintuigelijke XR-projecten, live events, een motion-capture stage en experimentele vormen van theater en storytelling keert de zestiende editie van DocLab terug naar de Brakke Grond in hartje Amsterdam. De officiële selectie van de projecten wordt in oktober bekendgemaakt.

Het hele programma staat vanaf maandag 31 oktober online. Vanaf die datum start ook de kaartverkoop voor de reguliere voorstellingen. Er zijn nu al kaarten te koop voor Best of IDFA, dagvullend programma’s met prijswinnaars en publieksfavorieten.

IDFA's publieksprogramma wordt mogelijk gemaakt door VriendenLoterij, Deloitte, VPRO, Fonds 21, de Volkskrant, Gieskes-Strijbis Fonds, WePresent by WeTransfer, Ammodo, NPO, Oxfam Novib, IDFA Vrienden/DikkeVrienden, Creative Europe Media, Nederlands Filmfonds, European Cultural Foundation, VSB fonds en Prins Bernhard Cultuurfonds.

Focus programma: Around Masculinity wordt mogelijk gemaakt door VSB fonds en Vfonds.

IDFA DocLab wordt mogelijk gemaakt door Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, CLICKNL, Gieskes-Strijbis Fonds, Nederlands Filmfonds en IDFA Dikke Vrienden+

DocLab Research Collaborations MIT Open Documentary Lab, Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, ARTIS-Planetarium, Cie Gilles Jobin, Diversion cinema, National Film Board of Canada, POPKRAFT, The Immersive Storytelling Studio (National Theatre), en Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond.